Salut Pinchas

Een plaat met niemendalletjes voor viool. Een uur ellende met kitscherige vioolstukjes die het meestal goed doen bij bepaalde dames met een koude aardappel in de keel. Charismatische violisten als Kreisler, Campoli en Heifetz wisten van dit soort salonstukjes altijd nog wel iets te maken. Zukerman bakt er niet veel van. Het klink allemaal nogal geforceerd en erg gemaakt. Een plaat eigenlijk waarvoor je je schaamt als je 'm in je platenkast hebt. Afzien dus bij al die zemelig gespeelde salonstukjes. Normaal gesproken zou de kliko de enige en juiste plaats zijn voor zo'n draak van een lp, ware het niet dat de geluidskwaliteit van deze vroege digitale Philips lp echt ongelooflijk goed is. Demonstratie-kwaliteit noemen we dat in high-end kringen. De plaat staat dan ook nog altijd in de platenkast omdat ik soms - na een zware werkdag - even lekker op de high-end toer wil. Lekker genieten van de sound dus. Deze plaat is ook erg geschikt als er mensen op bezoek komen om te luisteren naar onze lampenversterkers. Voor deze gelegenheden heb ik op de hoes een aantekening gemaakt 'bandje drie draaien bij hifi demo's'. Een tango van Albeniz. U wilt niet weten hoe dat klinkt. Mocht u eens komen luisteren naar onze lampen, dan draaien we 'm op uw verzoek. Maken wij ondertussen de bon voor een versterker voor u en gaan we daarna over op echt mooie platen. Tenzij u natuurlijk écht high-end bent...gaan we gewoon verder met Sarak K of Holy Cole...

Sander

The Hollywood String Quartet - Capitol lp

Wie onvoorbereid, voor het eerst met een plaat in handen staat van het Hollywood String Quartet, denkt waarschijnlijk: dat kan niets zijn. Hollywood? Is dat serieus? Nou en of! Het merkwaardige van dit top ensemble is dat hun dagelijkse werkzaamheden gelegen waren in de populaire film – en dansmuziek. Primarus Felix Slatkin was concertmeester bij The 20th Century Fox Orchestra, zijn vrouw, de celliste Eleanor Aller speelde bij Warners. Slatkin had wel zijn opleiding genoten bij Efrim Zimbalist, één van de grootste klassieke violisten. De kwartet leden (Felix Slatkin, eerste viool, Paul Shure, tweede viool, Alvin Dinkin, altviool en Eleanor Aller, cello) die dus elk afzonderlijk speelden bij populaire orkesten, besloten voor zichzelf, of voor klein gezelschap klassieke kwartet muziek te gaan spelen. Rond 1950 kregen ze een contract bij Capitol Records dat juist bezig was met het op poten zetten van een klassieke muziek tak. Binnen enkele jaren was het Hollywood kwartet één van de toonaangevende Amerikaanse kwartetten. His Masters Voice (EMI) bracht, naast Capitol een aantal platen van het kwartet op de markt. EMI music heeft, schandelijk genoeg, de opnamen uit de “back-catalogue”genomen. Het cd-label Testament heeft inmiddels een aantal opnamen overgenomen en opnieuw op cd uitgebracht. Wie nu luistert naar het Hollywood kwartet realiseert zich dat het één van de weinige kwartetten was dat in de studio tot een top-uitvoering wist te komen. Gewend om zonder publiek voor zichzelf te spelen als prettige vrijetijdsbesteding naast het dagelijkse populaire werk, wist het kwartet ook voor de microfoon in de studio een spanning en spontaniteit te bereiken die eigenlijk uniek is in de klassieke kwartetmuziek.
Op deze zeldzame Capitol plaat horen we Dvorak's Amerikaans kwartet en een kwartet van Dohnanyi. Het overbekende Dvorak kwartet heb ik nooit eerder zo zinderend, zwoel en spiritueel horen spelen. Het Capitol label tenslotte geeft op de hoes aan te “doen” aan 'Incomparble High Fidelity', without attenuated high frequencies or booming bass, natural balance, single microfone recording. En hoe klinkt dat? Inderdaad: incomparable! Net als de zeer zware, en voortreffelijk geperste lp. En die hoes! Een echt collectors item dus...
Sander

Pierre Fournier speelt Vivaldi - Decca lp

De Franse cellist Pierre Fournier is altijd een beetje ondergewaardeerd gebleven in vergelijking met groten als Casals, Gendron, Starker en Rostropovich. Merkwaardig, omdat zijn technische en artistieke bagage het verdiende om tot de allergrootsten te mogen worden gerekend. Wellicht sprak zijn te bescheiden houding niet tot zijn voordeel, wellicht was ook zijn bijna onmenselijke zelfkritiek of zijn schuchtere inborst ervoor verantwoordelijk dat Fournier altijd een beetje aan de zijlijn bleef. Hoe dan ook: Fournier behoorde tot de grootste cellisten. Hij kreeg de bijnaam 'de aristocraat' onder de cellisten. Zijn hele houding, spel en toon had iets voornaams. Zijn rijke toon had altijd iets van een verheven weemoedigheid. Fournier was bepaald geen extraverte persoonlijkheid, meer een fijnbesnaarde ziel die op eigen wijze wist door te dringen tot de kern van de muziek. Er zijn helaas weinig opnamen van Fournier uit zijn beste tijd voorhanden. Zijn latere DGG opnamen zijn zeker niet zijn beste. Voordat hij werd gecontracteerd voor Deutsche Grammophon wist Walter Legge hem in te lijven voor HMV. Helaas kwam het tot bar weinig opnamen. Op het Decca label verschenen zijn mooiste opnamen; de twee Brahms sonates met Backhaus, twee celloconcerten van Haydn en Boccherini en deze Couperin en Vivaldi plaat. Op deze Decca 25 cm plaat (Decca LW 5196) speelt Fournier één van de mooiste celloconcerten van Vivaldi. Het Vivaldi concert heeft een uitgesproken droevig Largo, voer voor een man als Fournier. Zonder enige opsmuk of vals sentiment gespeeld, maar wat een toon! Fournier schildert met kleuren en nuances zoals alleen hij dat kon. Geen groots repertoire uit de cello-literatuur, maar wat een indrukwekkende plaat! Inmiddels heb ik zo beetje alle belangrijke Fournier platen wel in bezit. Deze Decca 'scoorde' ik deze week, een juweel! En uiteraard op Decca ffrr, oftewel “full frequency range”, en zo klinkt dat dus ook!
Sander

Mozart, Jubiläumsausgabe 1956 - Philips lp

Het Mozartjaar 2006 was wat betreft cd uitgaven bijzonder teleurstellend. Interessante nieuwe uitgaven waren op één hand te tellen. De platenmaatschappijen hadden er duidelijk geen zin in of waren druk bezig met hun voorbereidingen om de muziek van hun “top” artiesten beschikbaar te gaan stellen voor downloads via hun websites. Inmiddels is Deutsche Grammophon in de lucht met een download site, waar u met een druk op de knop een track (welke idioot verzint het om een Bruckner of een Mahler symfonie op te delen in downloadbare delen!) of een werk kunt downloaden tegen een prijs die lager is dan die winkels moeten betalen voor de inkoop van een cd. Binnen afzienbare tijd zullen ook de andere klassieke (bij pop is het downloaden inmiddels gemeengoed) platenmaatschappijen volgen. Over een jaar of wat zult u geen cd's meer kunnen kopen bij uw platenwinkel (mochten die überhaupt nog overleven), maar uitsluitend de nieuwste Janine Jansen op uw harde schijf kunnen zetten. Zorgt u alstublieft wel voor back-ups van uw harde schijf, voor u het weet loopt de boel in de soep. Zoekt u bij toeval die ene Fürtwängler Beethoven 5 of die onovertroffen Mozart door Clara Haskil? Njet! Een mooi product in handen, een boekje met informatie? Ouderwets! In de winkel zult u over een tijdje trieste lege schappen treffen met hier en daar een nog net verkoopbare cd met een vlotte dame op de cover. Bijzondere (historische) uitgaven van artistieke waarde zullen op den duur verdwijnen, omdat die geen geld meer genereren.

Een somber beeld? Jawel, maar het is niet anders.

Hoe anders was het dan in 1956 gesteld met de muziek van het genie Mozart op geluidsdrager. Philips bracht een schitterende platenserie uit op het Minigroove label. Dat Mozartjaar moet smullen zijn geweest voor de platenverzamelaars. Elke lp was voorzien van een uitstekend essay door Mozart kenner Bernhard Paumgartner, en Mozart's muziek werd uitgevoerd door toonaangevende musici en vakkundig opgenomen door Philips. Elke lp was geperst op het beroemde Minigroove label.

We hebben bij Tube Elysium een flinke verzameling van deze prachtige serie. Op de foto ziet u van links naar rechts: een weergaloos recital door Nap de Klijn en Alice Heksch (het Amsterdams duo) met vioolsonates, in het midden een plaat van Clara Haskil met oa de Duport variaties en rechts een opera-recital met Leopold Simoneau. Stuk voor stuk juweeltjes als het gaat om opname-techniek, uitvoering en vormgeving. Het zou nu nog eens leuk zijn geweest als Universal Music de serie had uitgebracht in een mooie cd-verdoeking. Helaas weet men op dit moment bij de platenmajor niet eens meer van het bestaan van hun Nap de Klijn opnamen...en Mozart? Verkoopt dat dan nog?

Nou ja, mocht u eens bij ons op bezoek zijn, u mag ze gerust op onze draaitafel leggen. De toonaangevende Mozart biografie van Paumgartner uit 1949 (op de foto voor de plaatjes) hebben wij ook om in te zien...
Sander

Reine Gianoli speelt Mozart sonates (Westminster lp)

Reine Gianoli? Nooit van gehoord zult u waarschijnlijk zeggen. Niet zo verwonderlijk: er bestaan slechts weinig opnamen van de pianiste, die studeerde bij Cortot. Op de platenlabels Ades, Bam en Westminster verschenen een aantal opnamen van haar. Cortot stelde haar aan het Franse publiek voor, en ze gaf concerten met Casals en Enesco. Gianoli werd een gevierd concert-pianiste in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Later trad zij toe tot de Ecole Normale de Musique. Gianoli heeft in sommige kringen een cultstatus bereikt, wellicht omdat er weinig opnamen van haar bekend zijn, maar waarschijnlijker door haar grandioze interpretaties van met name de muziek van Mozart.
Geheel in de traditie van de Cortot-school is Gianoli's Mozart doordrongen van muzikale humor en eigenzinnig spel. Geen Mozart, waarbij elk nootje gewogen is, geen lieflijke Mozart, maar een Mozart van vlees en bloed. Gianoli's spel is lenig en ferm. Prachtige fraseringen, heerlijk puntig, en een ferme en zwierige toon. Deze Mozart werd in korte tijd één van mijn favorite Mozart platen, naast die van Clara Haskil en Monique de Bruchollerie.
Het beroemde platenlabel Westminister wist altijd de mooiste uitvoeringen te brengen, en stond bekend om de voortreffelijke opname-kwaliteit. Natural Balance, noemde men dat bij Westminister. Inderdaad: de opname van deze zeldzame Westminister lp uit 1950 klinkt briljant, warm en heel natuurlijk. Daar kan geen moderne sacd tegenop! Mocht u deze lp nog eens tweedehands tegenkomen: gris 'm uit de bak of sla er desnoods iemands hersenpan voor in. Denk er in elk geval niet over na – kopen! Komt u waarschijnlijk nooit meer tegen. Mocht u de cd-verdoeking willen: op het label Doremi verscheen onlangs de integrale Mozart / Westminster opnamen. Erg fraai, maar de originele lp is natuurlijk veel leuker.
Sander