KEF 107 naar Ton...

Vandaag hebben we de Kef 107's naar Ton verhuisd. Het was me wel weer een weekendje sjouwen. Gisteren op stap met twee l 'Apotheose monoblokken van bijna 50 kg per stuk. Drie trappen af en na afloop van de demo in de Betuwe bij Henk weer - naar mijn flat - drie trappen omhoog (oef...). Enfin, het was het waard. Henk heeft ons een bouwopdracht gegeven voor de l'Apotheoses.
Vandaag besloten we om de de Kef's maar eens naar Ton te slepen. Twee enorme Kef's van 40 kilo drie trappen af. Ton's Fordje heeft het dit weekend ook aardig te verduren gehad met al dat zware spul in de kofferbak (zo komen de 'handige gebruiksmogelijkheden' nog eens van pas).
Ton's oude Kef C95 zijn nu dus vervangen voor die Kef 107 giganten. En hoe klinkt dat? Om met Ton te spreken: 'wel aardig' Nu moet u weten dat Ton een nuchtere Dordtenaar is die zelden 'uit zijn dak' gaat. Als ie iets 'wel aardig' vindt, dan bedoelt ie eigenlijk erg mooi. Ton is geen audiofiel, maar luistert naar muziek. Dat audiofiele laat ie maar over aan ondergetekende. Gelijk heeft ie, muziek kan je zelfs ontroeren als je naar een oude buizenradio luistert. Ondertussen staan die Kef toppers nu wel mooi bij Ton. De aanschaf van de 107's en de reparatie aan de Quad ESL heeft mij aardig wat centjes gekost. Het resultaat is dat ik nu gewoon weer naar die “oersaaie” ESL-en luister en de 107's bij Ton staan. Volgens mij is Ton gewoon een handige jongen: gratis een stel top-speakers. Sander een duit armer en een zere rug. Aan de andere kant: hoe gezegend ben ik met zo'n broer die de mooiste versterkers voor mij bouwt waar ik elke dag plezier aan beleef! Zeg nou zelf, dat is toch meer waard dan die paar centen? En hoe klinkt dat nu bij Ton? 'Wel aardig' dus om het maar eens op zijn Dordts te zeggen. Veel audiofielen zouden er een moord voor plegen. Komt u maar eens luisteren naar die Kef's in combinatie met de 'Les Nations' KT 88 bakken. Overigens gaat Ton over een tijdje zijn eigen 845 monsters bouwen om de Kef's aan te sturen.

Sander

Matthias Goerne zingt Schubert. Harmonia Mundi cd

Met Matthias Goerne heeft de wereld weer een zanger van formaat in de concertzaal als het gaat om de Schubert liederen. Dat werd ook wel tijd. Geen van de jonge Schubert zangers bleef uiteindelijk overeind in vergelijk met de grootste Schubert zangers uit het verleden. Geen van de nieuwkomers leek te kunnen tippen aan de perfectie en dictie van Dieskau, het inzicht van Hotter, of de sfeer die Souzay kon neerzetten. Goerne nam een aantal jaren geleden zijn eerste Schubert cd op voor Decca. Die opnamen sloegen in als een bom. Een echte Schubert zanger sinds jaren! Decca heeft inmiddels Goerne aan de kant geschoven, hoogst waarschijnlijk vanwege teleurstellende verkoopcijfers, (hoe een grote platenmaatschappij de ondergang nabij is...) cijfers die voor de major platenmaatschappijen tegenwoordig belangrijker lijken dan investeren in je gecontracteerde artiesten. Inmiddels heeft Goerne een contract bij het Franse Harmonia Mundi en zal de komende tijd maar liefst tien Schubert cd's uitbrengen.

Goerne's eerste cd op Harmonia Mundi cd is een juweel. Bijeengebracht op deze cd zijn een aantal van Schuberts beste liederen op gedichten van Schiller, Mayrhofer, Leitner en Goethe. Hier heerst nog de Sturm und Drang sfeer van Goethe's 'Die leiden des jungen Werther', maar ook de 'empfindliche Sehnsucht', de metafoor voor een goddelijke wereld waarnaar de mens snakt in dit aardse tranendal. Hier en daar klinkt de sfeer van het 'irrlicht' uit die Winterreise. Niets is wat het lijkt. Schubert, de muzikale exponent van de Biedermeier, treft onze ziel met broeierige melodieën, onverwachte modulaties en begrijpt als geen ander de betekenis van de toonsoorten in de liedkunst.

Matthias Goerne doet hier en daar een beetje denken aan Souzay, mist gelukkig de rare maniertjes van de late Dieskau en heeft het inzicht van Hotter. Leonskaja is een voortreffelijk begeleidster, niet te nadrukkelijk en niet te bescheiden.

Hoogtepunten van deze cd zijn ongetwijfeld het grandioze 'durchcomponierte' Gruppe aus dem Tartarus en het Des Fischers Liebesglück. Wie Schubert en de wereld van Goethe, Schiller en tijdgenoten een beetje kent weet dan dat het niet zomaar een liefdesliedje betreft...

Schuberts liederen raken onze existentie, ons naakte bestaan.

Of om met Goethes 'Grenzen der Menschheit' te spreken:

Ein kleiner Ring
Begrenzt unser Leben,
Und viele Geschlechter
Reihen sich dauernd
An ihres Daseins
Unendliche Kette.

Samson Francois speelt Debussy

Samson Francois was één van de grootste Franse pianisten. Cortot kon, toen Francois bij hem kwam als leerling, eigenlijk al niets meer met hem aanvangen en stuurde hem door naar Long. Francois was al op jonge leeftijd nauwelijks nog iets bij te brengen. Technisch en muzikaal was Francois op jonge leeftijd al volleerd. Long beschreef hem als een leerling die de wereld zou gaan verbazen. Een buitenbeentje die Francois. Gek van Jazz muziek, gek op mooie kleding waar ie een vermogen aan uitgaf. Een notoire drinker ook, een man ook die experimenteerde met drugs.
Francois overleed aan een hartaanval, waarschijnlijk het gevolg van zijn levenswijze.
Op de foto van deze bijzondere Columbia France lp zien we een mooi portret. Een wonderlijke foto van een man die in menselijk opzicht volledig onaangepast was aan zijn omgeving. Ondanks zijn dandy look, een man die met het leven niet veel aankon. Een mooie kop, een ontroerende foto.
En Debussy spelen kon ie! Met een vanzelfsprekend gemak en muzikaal inlevingsvermogen laat Francois op deze plaat horen dat hij inderdaad de grootste vertolker was van de Franse impressionisten. Zonder enig vals sentiment, zonder gezochte accenten klinkt hier Debussy zoals het echt moet. Zelfs Cortot klinkt dan geforceerd. Francois had het echt in zijn vingers. Maar wel goed zoeken naar deze lp. Na jaren zoeken kon ik er dan eindelijk een “scoren” deze week...

Sander

Beethoven 5, Wilhelm Fürtwangler DG LPM 18724

Berlijn 1947: Fürtwangler dirigeert Beethoven.

Een applaus van vijftien minuten mocht Wilhelm Fürtwangler in ontvangst nemen voordat het concert in Berlijn met de Berliner Philharmoniker begon. Het was zijn eerste concert met zijn geliefde orkest na de oorlog. In de laatste oorlogsjaren weigerde Fürtwangler pertinent ook maar kortstondig zich naar het publiek (in de oorlogsajren was de Nazi top vaak aanwezig) te keren voordat hij de orkest-inzet gaf. Tegen het eind van de oorlog had de Gestapo een lijvig dossier samengesteld over Fürtwangler en zijn hulp aan zijn “jodenvriendjes”. Albert Speer was één van de Nazi's die Fürtwangler wist te overtuigen dat zijn verblijf in Duitsland hem uiteindelijk de kop zou kosten.

In '47 keerde Fürtwangler dus terug naar Berlijn om er Beethoven vijf te dirigeren. Deutsche Grammophon maakte er een opname van. Fürtwangler kwam deze keer niet gehaast op en maakte een diepe buiging voor het publiek, iets wat hij dus met de Nazi-top onder het publiek nooit deed. Het publiek begreep de symboliek en gaf Fürtwangler een ovatie van een kwartier. De oorlogsjaren waren voorbij, Berlijn zou weer uit de as herrijzen. Het Nazi regime was verleden tijd.

Fürtwangler nam Beethoven vijf driemaal op. Twee maal met de Berliner Philharmoniker en één maal met de Wiener Philharmoniker. Deze DG opname uit '47 is zijn tweede opname en ook zijn beste. Deze tweede opname heeft een intensiteit die zijn andere opnamen van Beethoven vijf missen. Het lijkt alsof de ellende van de oorlogsjaren plaats maakt voor triomf. Fürtwanglers opnamen uit de oorlogsjaren zijn vaak somber. Beethoven zeven is daar zo'n voorbeeld van. Deze Beethoven vijf heeft een brede ademende sfeer. De uitwerking van het tweede thema van het eerste deel is onnavolgbaar, typisch Fürtwangler.

Deze Beethoven vijf lp is terecht een collectors item. Stom, en gelukkig toeval dat ik 'm deze week kreeg aangeboden. Uiteraard heb ik de cd versie, en een latere lp-persing. De eerste LPM persing stond al jaren op mijn lijst. Hij klinkt subliem (wat hebben ze in hemelsnaam met de cd versie gedaan!). De hoes en de lp zijn in nieuwstaat. Wat een plaat!

Overigens is deze Fürtwangler door Cisco Japan opnieuw uitgebracht in een prima persing. Is leuk natuurlijk, maar de echte Furtwangler fan gaat natuurlijk voor de eerste persing!

Sander