Op deze bijzondere Supraphon plaat horen we de twee laatste werken van Bela Bartok. Het altvioolconcert werd geschreven in opdracht van de altist William Primrose. Net als het op deze plaat uitgevoerde derde pianoconcert werden de laatste maten uitgewerkt door Bartok’s naaste vriend Tibor Serly, omdat Bartok al te ziek was om het te kunnen voltooien. Primrose nodigde Bartok uit om een concertuitvoering bij te wonen van het altvioolconcert van Walton om zo de mogelijkheden te verkennen voor een concert met concerterende altviool. Bartok was echter te ziek (hij zou kort erna overlijden aan leukemie) om de deur uit te gaan en luisterde naar de radio-uitzending van het Walton concert. Het altvioolconcert is een van de laatste meesterwerken van Bartok. Het derde pianoconcert is van de drie het meest gespeelde. Niet alleen zijn de eerste twee pianoconcerten voor concertuitvoering een lastige opgave voor de uitvoerenden, ze zijn ook nooit echt populair (als we daar bij Bartok al over kunnen spreken) geworden bij het publiek. Het derde concert is ook milder en lyrischer. Niet voor niets doet het middendeel met de titel Adagio Religioso sterk denken aan de ´Heilige Dankgesang einen Genesenen an die Gottheit in der lyrischen Tonart´ uit het kwartet op.132 van Beethoven. Net als in het Beethoven kwartet horen we bij Bartok een koraal-prelude, waarbij het unisono in de strijkersbezetting opvalt, het bewogen tweede thema ingezet door de blazers heeft iets van de ´Nachtmusik´ van Mahler. Ontroerend is de episode net na het tweede thema waarbij de piano in tegenmelodie samensmelt met de koraalmelodie van de strijkers. De pianoconcerten werden opgenomen door Geza Anda met dirigent Fricsay. Een top-uitvoering. Wellicht is de uitvoering door Pollini op DG in de eerste twee concerten moderner (opname-technisch is die een topper), maar iets academisch. Anda met Fircsay zijn hier toch te prefereren. Het derde concert is naar mijn smaak het mooist in handen van Bernathova en Ancerl. De opname stamt uit 1964 en is een juweel van opname-techniek. Op lp moet u wel de eerste stereo persing te pakken zien te krijgen (Suprahon ST 50439), herkenbaar aan het dikke vinyl en het rode etiket met het Suprahon logo in zilver. Latere persingen en ook de cd verdoeking klinken bij lange na niet zo magisch mooi als deze voortreffelijke Supraphon plaat.
1 opmerking:
Hoi Sam,
Steeds weer verrassend, je beschrijving van de muziek. Dit keer van Bartok. Ik krijg dan gewoon zin om te kijken of ik het ook heb in de verzameling van Joop, misschien in een andere uitvoering. Maar meestal kom ik daar toch niet toe... later wellicht. De vidioe over Ton Koopman kan ik helaas nog niet beluiteren, tot dat Harry het geluid van de pc heeft na gekeken!
Groet weer en tot zondagochtend Riet.
Een reactie posten