De Haffner serenade van Mozart

In Mozart's oeuvre neemt de Haffner serenade een bijzondere plaats in. Enerzijds vormt deze serenade een afsluiting van de vele serenades die Mozart schreef voor allerlei buiten-activiteiten, anderzijds lijkt hier de volwassen Mozart met zijn donkere kanten aan het licht te treden. De Haffner serenade werd in opdracht geschreven voor de rijke handelaar en burgemeester van Salzburg, Sigmund Haffner ter gelegenheid van de bruiloft van diens dochter Elisabeth. Mozart aanvaarde de opdracht en schreef er een groots divertimento in maar liefst 8 delen voor. Het concertante element verwerkte Mozart in het tweede en vierde deel, met soloviool en orkest. Deze “twee vioolconcerten in een symfonie” werpen al de diepe melancholie en ernst vooruit die we kennen van de late Mozart. Een bijzondere plaats vormt het derde deel, het menuetto. Mozart gaat hier plotseling over in één van zijn favoriete (latere) toonsoorten g klein. De eerste maten zijn hoogst waarschijnlijk een (vermomd) citaat van een volksliedje dat nu niet bepaald bij de sfeer past van een feestelijke gebeurtenis als een bruiloft. Samen met de dreigende toonsoort en lading horen we in dit menuet de donkere en sarcastische kant van Mozart die we ook kennen uit de werken die ontstonden in zijn laatste levensjaar. Overigens viel de Haffner serenade zeer in de smaak, zelfs zo dat de opdrachtgever nog een serenade bestelde die Mozart uiteindelijk uitwerkte tot zijn Haffner symfonie, een rijp meesterwerk dat het bevattingsvermogen van de handelaar-burgemeester waarschijnlijk ver te boven moet zijn gegaan. Mozart was twintig jaar toen hij dit meesterwerk schreef, het werpt in veel opzichten al licht op de merkwaardige mengeling van optimisme en diepe somberheid die we kennen uit de laatste jaren van Mozart's muziek. De uitvoering door het orkest van de Bayerischen Rundfunks onder Kubulik en soloviolist Rudolhp Koeckert (de primarus van het Koeckert kwartet) is ideaal.